BORSA VE PARA DURUMU

Borsa İstanbul, küresel piyasalardaki güçlü alımların yanı sıra içerden de iyi haberlerin gelmesiyle sert yükseldi. Endeksteki yükseliş yüzde 4’ü aştı.

İçerdeki yükselişte olumlu algılanan bütçe rakamlarının ve AB sürecinin canlanmasının etkili olduğu belirtildi.

Borsa İstanbul saat 16.52 itibariyle yüzde 4,22 yükselişle 72 bin puanın üzerinde işlem görüyor.

Dünya piyasalarının yakından takip ettiği Federal Piyasa Açık Komitesi (FOMC) toplantısı başladı. FOMC, iki gün sürecek toplantıda, faiz artışı ile ilgili kararını yarın Türkiye saati ile (TSİ) 21.00’da verecek.

Piyasalar yaklaşık bir yıldır Amerikan Merkez Bankası (Fed)’in faiz artırması beklentisinde. Fed yetkilileri şimdiye kadar küresel piyasalarda yaşanan yavaşlama ve ABD ekonomik verilerin yetersiz olması nedeniyle faiz artışına gitmedi. Ancak para politika yapıcıların Ekim ve Kasım aylarındaki açıklamaları, Fed’in Aralık’ta faiz artışına gitme ihtimalini yükseltti. Son olarak Fed Başkanı Janet Yellen, istihdam verileri ve Çin ekonomisinin toparlanmasını göz önünde bulundurarak, faiz artışının Aralık ayında ‘muhtemel’ olduğunu ifade etmişti. Ardından Fed üyelerinden de Aralık ayında faiz artışına gidilebileceği görüşlerini destekler açıklamar gelmişti.

Bu arada ekonomistlere göre Fed’in toplantı tutanaklarında faiz artışına gitme ihtimali yüzde 72.

Dünyanın önde gelen uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Moody’s ve Standard and Poor’s, geçtiğimiz günlerde yaptıkları açıklamada, Fed’in faiz artışına gitmesi durumunda Türkiye, Rusya, Brazilya gibi gelişmekte olan ülke piyasalarını yakından etkileyeceğini belirtmişti. Kuruluşlar, Türkiye’nin bu durumunda etkilenecek ülkerin başında geldiği uyarısında bulunmuştu. Faiz artışı ile birlikte sıcak paranın gelişmekte olan ülkelerden ABD’ye yönebileceği ifade edilmişti.

FOMC KARARI NASIL ALINIYOR

Fed, 12 bölgenin merkez bankalarından ve bir yönetim kurulundan oluşuyor. Her merkez bankasının kendi yönetim kurulu ve başkanı var. Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC), toplantılarında yönetim kurulu üyeleri ve 12 bankanın başkanları hazır bulunuyor. Fed’in politikalarına ilişkin kararların oylamasında 7 kişiden oluşan yönetim kurulu ve 5 merkez bankası başkanı yer alıyor. Geriye kalan 7 merkez bankasının başkanları görüş bildirebiliyor ancak, alınacak kararlarla ilgili oy verme hakkına sahip değil. FOMC toplantılarında karar oy çokluğuna göre alınıyor. FOMC, normal ekonomik şartlar altında yılda 8 kez toplanıyor. Bu sayı duruma göre artırılabiliyor.

Toplantılarda oy verme hakkına sahip Fed başkanları şunlar: New York Fed Başkanı William C. Dudley, Chicago Fed Başkanı Charles L. Evans, Boston Fed Başkanı Eric Rosangren, St. Louis Fed Başkanı James Bullard ve Kansas City Fed Başkanı Esther George.

Fed’in kurulmasını sağlayan yasa gereğince, ABD 12 bölgeye ayrılmış durumda. Her bir bölgede merkez bankacılığı görevini yürüten 12 ayrı Federal Rezerv Bankası var. Bunlar; San Francisco, Minneapolis, Kansas City, St. Louis, Atlanta, Cleveland, New York, Philadelphia, Richmond, Boston, Dallas ve Chicago merkez bankaları. Bankalar arasındaki koordinasyonu ‘Guvernörler Kurulu’ sağlıyor.