OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonunun çalışma esasları belirlendi

Olağanüstü Hal (OHAL) İşlemleri İnceleme Komisyonunun çalışma usul ve esaslarına ilişkin tebliğ Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı.

Tebliğe göre komisyon, OHAL kapsamında doğrudan kanun hükmünde kararnameler ile tesis edilen, kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarma ya da ilişiğin kesilmesi, öğrencilikle ilişiğin kesilmesi, dernekler, vakıflar, sendika, federasyon ve konfederasyonlar, özel sağlık kuruluşları, özel öğretim kurumları, vakıf yükseköğretim kurumları, özel radyo ve televizyon kuruluşları, gazete ve dergiler, haber ajansları, yayınevleri ve dağıtım kanallarının kapatılması ve emekli personelin rütbelerinin alınmasına ilişkin işlemler hakkındaki başvuruları değerlendirip karar verecek.

Olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerle gerçek veya tüzel kişilerin hukuki statülerine ilişkin olarak doğrudan düzenlenen ve yukarıda sayılan işlemler kapsamına girmeyen işlemler de Komisyonun görev alanında olacak.

Komisyona, bu işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerde yer alan ilave tedbirler ile kanun yollarının açık olduğu işlemler hakkında ayrıca başvuru yapılamayacak.

Başvuru sahipleri

Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılanlar ya da ilişiği kesilenler ile öğrencilikle ilişiği kesilenler ve rütbesi alınan emekli personel şahsen, kanuni temsilcisi veya vekili aracılığıyla komisyona başvuru yapabilecek.

Kapatılan kurum veya kuruluşlar adına başvuru yapma yetkisi, kapatılma tarihi itibarıyla kurum veya kuruluşu temsile kanunen yetkili olan kişilere ait olacak. Yetkili olmayanlar, üyelik veya başka sebeplere dayanarak başvuru yapamayacak.

Kanuni temsilci veya vekil aracılığıyla yapılan başvurularda temsil belgesi veya vekaletnamenin inceleme sürecinde geçersiz hale gelmesi, başvurunun incelenerek karara bağlanmasını engellemeyecek.

Başvuru hakkındaki inceleme devam ederken başvurucunun ölmesi halinde ilgilinin kanuni mirasçılarından yeni başvuru alınmasına gerek olmaksızın mevcut başvuru incelenerek karara bağlanacak.

Başvuru hakkı olan kişinin, başvuru süresi başlamadan veya başvuru süresi sona ermeden önce ölmesi halinde kanuni mirasçılardan biri mirasçılık belgesi ibraz etmek kaydıyla ölüm tarihinden itibaren 60 gün içinde başvuruda bulunabilecek.

Başvuru süresi

Komisyona, komisyon tarafından başvuruların alınmaya başlanacağı tarihten önce yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerle tesis edilen işlemler hakkında, başvuruların alınmaya başlanacağı tarihten itibaren başvuruda bulunulabilecek.

Komisyon tarafından başvuruların alınmaya başlanacağı tarihten sonra yürürlüğe konulacak kanun hükmünde kararnamelerle tesis edilen işlemler hakkında ise ilgili kanun hükmünde kararnamenin Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren 60 gün içinde komisyona başvurular iletilecek.

Başvuru tarihi, valiliklere veya kurumlara başvurunun yapıldığı tarih olarak kabul edilecek. Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde tutuklu veya hükümlü bulunan kişiler bakımından başvuru tarihi, kurum müdürlüğüne başvurunun yapıldığı tarih olarak alınacak.

Komisyona doğrudan başvuru yapılamayacak

Başvurular, Komisyon tarafından oluşturulan “https://ohalkomisyonu.basbakanlik.gov.tr” internet sitesinde yayımlanan başvuru formu doldurulup alınan çıktı imzalanmak suretiyle valiliklere veya en son görev yapılan kuruma varsa ekleriyle birlikte yazılı olarak yapılacak.

Komisyona doğrudan başvurulamayacak. Bu şekilde yapılan başvurular hakkında herhangi bir işlem veya inceleme yapılmayacak.

Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde bulunan tutuklu veya hükümlüler, formu fiziki olarak doldurup bulundukları kurumda görevli memura teslim edecek. İlgili memur, doldurulan formu esas alarak internet sitesinde yayınlanan formu doldurup alınan çıktıyı başvurucuya imzalatarak kurum müdürlüğüne iletecek. Kurum müdürlüğü, gerekli işlemleri tamamlayarak başvurucuya alındı belgesi verecek ve bağlı olduğu Cumhuriyet Başsavcılığı aracılığıyla başvuru formunu varsa dilekçe ve ekleriyle birlikte Komisyona gönderecek.

Valilikler ve ilgili kurumlar, başvuru evrakını gecikmeksizin Komisyona iletecek.

Tebliğe göre, komisyona yapılacak başvurular hakkında, “İdari Yargılama Usulü Kanunu”nun, 10’uncu maddesinin “60 gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer 60 günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştay, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler. 60 günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı, isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren 6 ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, 60 günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren 60 gün içinde dava açabilirler.” ifadelerini içeren ikinci fıkrası hükümleri uygulanmayacak.

Başvurulara ilişkin diğer hususlar, Komisyonca belirlenecek ve ilan edilecek.

Komisyona başvuru formu elektronik ortamda doldurulacak. Formun çıktısı başvurucu, kanuni temsilcisi veya vekili tarafından imzalanacak ve ilgili valilik veya kuruma ekleriyle teslim edilecek.

Belge kontrolünü valilik veya kurum yapacak

Başvurularda ibraz edilecek belgelerin de yer aldığı tebliğe göre, formun eksiksiz doldurulup doldurulmadığı ve gerekli belgelerin eklenip eklenmediği başvuruyu alan valilik veya kurum tarafından kontrol edilecek. Başvuru formuyla müracaatta sunulan belgelerde eksiklik tespit edilmesi halinde, ilgili valilik veya kurum, eksikliğin giderilmesi için başvurucuya 15 günlük kesin süre verecek. Eksiklik giderildikten sonra belgeler Komisyona gönderilecek.

Başvurana, başvurunun kayda alındığını gösteren alındı belgesi verilecek.

Komisyona intikal eden dosyalarla ilgili olarak daha önce kurumlara yapılan başvurular birleştirilecek.

Komisyonda ön incelemeye tabi tutulacak başvurular, başvurunun komisyonun görev alanına girmemesinin, belirtilen süre içinde yapılmamasının, yazılı, şahsen veya kanuni temsilci ya da vekil aracılığıyla yapılmamasının, kurum veya kuruluşları kanunen temsile yetkili olanlar dışında kalanlar tarafından üyelik veya diğer sebeplerle yapılmasının ve başvuru sahibinin hukuki menfaatinin bulunmamasının tespiti halinde reddedilecek.

Başvurunun OHAL döneminde yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde Kararname’lerle (KHK) doğrudan tesis edilmeyen işlemler hakkında olması, başvurunun OHAL kapsamında yürürlüğe konulan KHK’larda yer alan ilgili kişinin silah ruhsatlarının alınması, pasaportunun iptal edilmesi, kamu konutları veya vakıf lojmanlarından tahliye edilmesi gibi ilave tedbirler hakkında olması, başvuru konusunun kanun yollarının açık olduğu işlemler hakkında olması, başvurunun aranılan diğer şartlara uygun yapılmaması da başvurunun reddine neden olacak.

Bu hususların ön inceleme safhasından sonra tespit edilmesi halinde de başvurunun reddine karar verilecek.

Komisyon, başvurularla ilgili belge talep edebilecek

Komisyonca başvuru formu ile müracaatta sunulan belgelerde eksiklik tespit edilmesi halinde, durum başvuruyu alan valilik veya kuruma bildirilecek. İlgili valilik veya kurumca eksikliğin giderilmesi için başvurucuya 15 günlük kesin süre verilecek. Eksiklik giderildikten sonra belgeler Komisyona gönderilecek. Verilen sürede eksilik giderilmemesi halinde, durum Komisyona bildirilecek.

Komisyon, kamu görevi, meslek veya görev yapılan teşkilattan çıkarma ya da ilişik kesme ile öğrencilikle ilişik kesme ve emekli personelin rütbesini alma işlemleriyle ilgili bilgi, belge, bulgu, olgu ve kanaatlerini ilgilinin en son görev yaptığı Bakanlık veya kurumdan talep edebilecek.

Kapatılan kurum ve kuruluşlar hakkında bilgi, belge, bulgu, olgu ve kanaatler de ilgili bakanlıklardan istenecek.

Sözlü ifade verilemeyecek

Komisyonda, görüşmeler tamamlandıktan sonra açık oylama yapılacak. Toplantı ve karar yeter sayısı 4 olan komisyondaki oylamalarda çekimser oy kullanılamayacak.

Komisyon, incelemelerini terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı yönünden yapacak.

Sözlü ifade verme veya tanık dinletme talepleri dikkate alınmayacak.

Başvurunun kabulü kararları kamu görevi, meslek veya görev yapılan teşkilattan çıkarılan ya da ilişiği kesilenlere için Devlet Personel Başkanlığı, öğrencilikle ilişiği kesilenlere için Milli Eğitim Bakanlığı, rütbeleri alınan emekli personel için ilgilinin son görev yaptığı kurum, kapatılan kurum veya kuruluşlar için ilgili bakanlık veya kuruma iletilecek.

Başvurunun kabulü veya reddine ilişkin Komisyon kararları, başvurucu tarafından bildirilen adrese, dosyanın devredildiği kurumlarca 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre gerçekleştirilecek.

Komisyon kararlarına karşı, kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 11 ve ek 1’inci maddesinde belirtilen kurum veya kuruluşlar aleyhine Hakimler ve Savcılar Kurulunca belirlenecek Ankara idare mahkemeleri nezdinde iptal davası açılabilecek.

AA