ÜÇ AYLAR VE REGÂİP KANDİLİ

ÜÇ AYLAR VE REGÂİP KANDİLİ Muharrem Günay
Regâib kelimesi Kur’an’da geçmemektedir. Ancak “reğabe”den türemiş olan çeşitli kelimeler, Kur’ân’da, sekiz yerde geçmekte ve “reğabe”nin ifâde ettiği mana için kullanılmaktadır. Regaib, kelime olarak, rağbet olunan, değer verilen şey ve büyük ikram anlamlarına gelmektedir.
Müslümanlar arasında mübarek aylar olarak bilinen Üç Ayların (Recep, Şaban ve Ramazan) ilki olan Receb ayının ilk cuma gecesine Regaib gecesi denir. Rivayetelere göre bu geceye Regaib gecesi ismini melekler vermişlerdir. Her cuma gecesi kıymetlidir. Bu iki kıymetli gece bir araya gelince, daha kıymetli oluyor. Allahü Teâlâ, bu gecede, müminlere, ragibetler [ihsanlar, ikramlar] yapar. Bu geceye hürmet edenleri affeder. Bu gece yapılan dua kabul olur; namaz, oruç, sadaka gibi ibadetlere, sayısız sevaplar verilir. Regaib gecesini ibadetle geçirmeli; kazası olan, hiç değilse bir günlük kaza namazı kılmalı! Kazası olmayan da nafile namaz kılar, Kur’an-ı kerim okur, tesbih çeker, tövbe istiğfar eder. Fakirlere sadaka verilir. Perşembe günü oruç tutup gecesini de ihya etmek çok sevaptır. Receb ayında oruç tutmak faziletlidir. Peygamberimiz (a.s.m)’ ın Ramazan ayından sonra en çok oruç tuttuğu ay Receb ayıdır.
Bir de bu ayda sevablar kulların defterlerinin sevab hanelerine, bol bol dökülmesi dolayısıyla da recebül esabb denmiştir. Yâni, sevabların bol bol, şarıl şarıl, gürül gürül döküldüğü ay demek… Sabbe, Arapçada dökmek demektir. Nehrin de böyle dağlardan çağlayarak şaldur şuldur akıp da döküldüğü yere münsab derler; o da aynı köktendir. Receb-ül esabb; Allah’ın rahmetinin cûşa gelip coştuğu, ikram ve ihsanâtının şarıl şarıl, güldür güldür kullara geldiği ay demektir.
Halk arasında üç aylar olarak bilinen, Recep, Şaban ve Ramazan ayları, Rahman, Rahim ve keremi bol olan Rabbimizin biz Müslümanlara ikram ettiği pek bereketli ve feyizli bir zaman dilimidir. Bu mana mevsiminin dinimizde bil hasa biz Türkler arasında apayrı bir yeri vardır.
Nasıl ki mekânlar içerisinde farklı mekânlar varsa zamanlar içerisinde de farklı zamanlar vardır. Cuma günü Müminlerin haftalık bayramıdır. Geceler içinde kadir gecesi 364 günden, Aylar içinde Üç Aylar diğer aylardan, Üç Aylar içerisinde de Ramazan ayı diğer iki aydan daha hayırlıdır. Sevgili kardeşlerim farklı mekânlar ve farklı zamanlar farklı insan, farklı Müslüman olmak içindir. Bunun şuurunda ve dikkatinde olalım ve bu farklı zamanları farklı şekilde değerlendirelim, feyiz ve bereketinden istifade edelim.
İYİLİKTE VE İKRAMDADA BULUNALIM
Mübarek aylarda ve günlerde yoksullara, darda kalmışlara, borçlulara, kimsesizlere, komşularımıza bol bol iyilikte ve yardımda ve ikramda bulunalım. Mallarımızın zekatını verelim. Sevgili Peygamberimiz: ”Kim ki bir Müslümanın sıkıntısını giderirse Allah’(CC)ta onun sıkıntısını giderir” ; “ Sadaka ömrü uzatır, kaza ve belaları def eder” buyuruyor. Zekât ise zenginin malındaki fakirin hakkıdır. Kur’an’da sık sık, “ Egimissalata ve etüzzekat “ ibaresi geçer, yani “ Namazı kılınız, zekatı veriniz “ Zekat sözlük olarak :” toplumsal temizlenme ve arınma, artma, çoğaltma ve bereket “ manalarına gelir.
Zekat illâki Ramazan ayında verilir diye bir hüküm yoktur, nisap miktarınca zekat malında bir yıl ne zaman dolduysa farziyet o an başlar.
Kur’an’da müşriklerin özellikleri anlatılırken : “Yazıklar olsun o müşriklere ki, onlar zekat vermezler ve ahireti de inkar ederler “ (Fussilet suresi 6-7) denilmektedir.
BÜYÜKLERİ ZİYARET EDELİM KÜSLERİ BARIŞTIRALIM
Dinimizde kutsal sayılan günlerde mutlaka anne ve babalarımızı, dene ve ninelerimizi, akrabalarımızı ziyaret etmek gerekir. Uzakta olup ta ziyaret imkânımız olmayan yakınlarımızı telefonla arayarak kandillerini kutlamak dinimizce güzel sayılan davranışlardandır. Bu mübarek geceyi kutlama proğramı yapılan yer ve camilerde geçirmek, bol bol dua,tövbe ve istiğfar etmek, kaza namazlarımız varsa kılmak, günümüzü oruçlu geçirmek ve dargınları barıştırmak, dargınsak barışmak bu gecede yapabileceğimiz güzel davranışların başında yer alır.
Ayrıca, ayet-i kerimede “Şüphesiz Allah’ın gökleri ve yeri yarattığı günkü yazısına göre ayların sayısı on ikidir. Bunlardan dördü haram aylardır. (Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep) İşte bu, Allah’ın dosdoğru kanunudur. Öyleyse o aylarda kendinize zulmetmeyin.” (Tevbe Suresi, 36) ifadesi yer almaktadır.
Deylemi’nin rivayetine göre Hz.Aişe (R.A) şöyle buyurmuştur: “ Peygamberimizi “ Allah şu dört gece de rahmet yağdırır; Kurban bayramı gecesi, Ramazan bayramı gecesi; Şaban ayının on beşinci gecesi (Beraat kandili), ve Recep ayının birinci gecesi “ buyururken işittim. (İ.Gazali, Mükâfeşet’ül Kulûb/552)
Peygamberimiz (SAV) şöyle buyuruyor:
“- Beş gece vardır ki, Allah o geceler içinde kendisine yapılan duaları mutlaka kabul eder: Recebin ilk gecesi, Şabanın onbeşinci gecesi, Cuma gecesi, Ramazan ve Kurban bayramı geceleri” (İ.GAZALİ, a.g.e./ 553)
Bu mübarek gecede çokça tövbe ve istiğfar etmek, nafile ve kaza namazlarımızı kılmak, Kur’an okumak, aile fertlerimizi sevindirmek, büyüklerimizi ziyaret etmek veya uzakta iseler telefonla onların kandillerini kutlayarak geçirmekte ayrıca sadaka vermekte büyük faydalar vardır. Bilhassa fakirleri, kimsesizleri, yaşlıları sevindirmeye azami gayret gösterelim.
Recep ayı, Regaip kandilinden sonra ayrıca Miraç Kandili ile şereflendirilmiş bir aydır. Recebep’in 27. gecesi Miraç, Şabanın 15. gecesi ise Beraat Kandilidir. Ramazanın 27. gecesini de “ Bizzat Kur’an-ı Kerim’de “ leyletü’l Kadri hayrün min elfi şehr “ “ O Kadir gecesi ki bin aydan daha hayırlıdır “denen, Kadir Gecesi olarak kutlamaktayız.
Sevgili Peygamberimiz bir hadisi şeriflerinde:
“ Beş gece vardır ki onlarda yapılan dualar geri dönmez: Recebin ilk gecesi, Şabanın yarısında olan gece (Beraat Kandili), Cuma gecesi, Ramazan ve Kurban bayramı geceleri “ buyurmuşlardır.
Cenab-ı Allah, zaman zaman kendisini unutan, nefsinin esiri olan biz kullarına bazı fırsatlar vermiştir. “ İnsan “ sözcüğü ile “ Nisyan- Unutmak “sözcüğü aynı kökten gelir. “ Hafıza-ı beşer nisyan ile maluldur “ diye boşuna denmemiştir. Unutmak dünya işleri ile ilgili olunca o kadar önemli değildir. Fakat kulluk ve kulluğun gerekleri ile ilgiliyse Allah korusun bizi felakete götürür. Bu aylar, unutkanlıktan, gafletten kurtuluş için birer fırsattır. Bu ayları unutmayıp, bu aylarda farklı olmaya ve diğer aylardan farklı bir şekilde yaşamaya gayret gösterelim. Recep ve Şaban’la temizlenip, Ramazanla inşallah kurtuluşa erelim.
Resûlullah Sallallahü aleyhi ve sellemden şöyle rivayet edildi: “Ümmetim!… Dikkat edin şehrullahı (yani Receb ayını) ganimet bilin. Receb ayı muhakkak Şehrullahdır. Yâni Allah’ın ayıdır. Bir kimse sevabını Allah’tan ümit ederek bir gün oruç tutsa; o kula cennet vacip olur. Mutlaka cennete girer. İki gün oruç tutarsa, o kulun Allah indindeki /yanındaki mevkiini semâ ve arz ve dünya ehli anlatmaktan acizdirler. Eğer üç gün oruç tutsa; dünya belâlarından ve ahiret azabından ve cûnün (yâni; deli olmaktan) cüzzam ve baras illetine uğramaktan, kötü kişilerin fitnesinden emin olur. Bir kimse Receb ayında yedi gün oruç tutsa, cehennemin yedi kapısı bu kişi için kapanır. Sekiz gün Allah rızası için oruç tutarsa, sekiz cennetin kapısı onun için açılır. On gün oruç tutarsa, Allah’an ne isterse isteği verilir. On beş gün oruç tutarsa geçmiş günahları af olduğu gibi günahları, hasenâta tedbil olur. Kim ki, on beşten ziyade oruç tutarsa; Allah onun ecrini ziyade kılar.”