TÜRKIYE, FAIZ VE ENFLASYONDA 2. SIRADA

TCMB’nin kurdaki yüksek volatiliteyi önlemek amacıyla faizlerde artışa gitmesi sonrasında, Türkiye “Kırılgan Beşli” olarak nitelendirilen ülkeler arasında en yüksek faiz oranına sahip 2. ülke oldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) kurdaki yüksek volatiliteyi önlemek amacıyla, faizlerde güçlü artışa gitmesi sonrasında, Türkiye “Kırılgan Beşli” olarak nitelendirilen ülkeler arasında en yüksek faiz oranına sahip 2. ülke oldu.

Küresel piyasaların birbirine daha bağımlı hale geldiği ve dış gelişmelerin diğer ülke piyasalarında domino etkisi yarattığı son dönemlerde, özellikle gelişmekte olan piyasalar için zor ve volatil bir ortam oluştu. Fed’in para politikalarının etkisiyle dolar karşısında değer kaybeden para birimlerini kontrol etmekte zorlanan gelişmekte olan ülkelerde, merkez bankaları faiz silahını kullanırken, uygulanan sıkı para politikaları enflasyon baskısı ya da para birimlerindeki düşüşlere tepki oldu.

TCMB’nin, doların 2,40 sınırına dayanması sonrasında ara Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısıyla faizleri artırması sonrasında Türkiye, Brezilya’dan sonra faizlerin en yüksek olduğu 2. ülke konumuna geldi.

Aynı şekilde, 2008 yılından bu yana politika faizini yükseltmeyen Güney Afrika Merkez Bankası da TCMB’nin hemen ardından, ülke para birimi Rand’daki değer kayıplarının ekonomiye yarattığı baskının etkisiyle, politika faizini 50 baz puan artırdı. Ancak bu artış, piyasa tarafından yetersiz bulundu. Mevcut oranla Güney Afrika “Kırılgan Beşli” arasında faiz sıralamasında son sırada yer alıyor.

Fed Başkanı Ben Bernanke’nin tahvil alımlarını bu yıl içinde azaltmaya başlayacağını ve 2014 yılında da sonlandırılabileceği sinyalini ilk kez verdiği mayıs ayından bu yana, Brezilya Merkez Bankası da kademeli bir şekilde faizleri artırdı. Yaşanan siyasi gerginlik ve protestoların etkisiyle ekonomik anlamda zor bir yıl geçiren Brezilya’da, merkez bankası mayıs ayından bu yana politika faizini 300 baz puan artırma yoluna gitti. Mayıs ayında yüzde 7,5 düzeyinde olan politika faizi, Brezilya Merkez Bankası’nın yaptığı art arda 50 baz puanlık artırımlarla Ocak 2014 sonu itibariyle yüzde 10,50 düzeyine ulaştı ve bu oranla ülke “Kırılgan Beşli” arasında ilk sıraya yerleşti.

Endonezya mayıs ayında yüzde 5,75 düzeyindeki politika faizini 6 ayda 175 baz puan artırarak yüzde 7,50’ye yükseltti. Haziran ayında politika faizini 25 baz puan artıran Endonezya Merkez Bankası, söz konusu dönemde para biriminin dolar karşısında değer kaybetmeye devam etmesiyle üst üste faiz artırımlarına devam etti. Temmuz ve Ağustos aylarında politika faizini 50 baz puan yükselten Endonezya Merkez Bankası, bu dönemden sonra eylül ve ekim aylarında da politika faizini 25’er baz puan daha artırdı. Son durumda ülkenin politik faizi 7,50 seviyesinde bulunuyor.

Hindistan Merkez Bankası ise gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışlarının yaşandığı mayıs ayında politika faizini 25 baz puan indirmesi sonrasında, eylül ayına kadar politika faizlerinde herhangi bir değişikliğe gitmedi. Para birimindeki değer kayıplarının hızlanması ve ağustos ayında zirveye ulaşmasıyla eylül ayında politika faizini 25 baz puan yükselten Hindistan, ayrıca altın ithalatına getirdiği kısıtlamalarla da Hindistan Rupi’sini desteklemeye çalıştı. Hindistan Merkez Bankası, ekim ayına gelindiğinde ise politika faizini eylül ayında olduğu gibi 25 baz puan artırdı. En son 28 Ocak’ta 25 baz puan faiz artırımına giden Hindistan’da mevcut durumda politika faizi yüzde 8 düzeyinde bulunuyor.

– Enflasyon oranları

Söz konusu beş ülke arasında en yüksek enflasyon yüzde 8,38 ile Endonezya’da bulunurken, bu ülkeyi yüzde 7,40 enflasyon oranına sahip olan Türkiye takip ediyor. Hindistan’da yüzde 6,16 düzeyinde olan enflasyon, Brezilya’da yüzde 5,91 ve Güney Afrika’da ise yüzde 5,40 seviyesinde bulunuyor.

Ak Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Gökhan Şen konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Türkiye’de TÜFE’nin yıl boyu yüksek seyredip, 2014’ü yüzde 8,5 düzeyinden tamamlayacağı öngörüsünde bulunarak, enflasyon beklentisinin ise yüzde 7,1 düzeyinde olduğunu belirtti.

Enflasyon beklentilerinin Endonezya için yüzde 6,5 düzeyinde olduğunu kaydeden Şen, “Bu oran Hindistan için yüzde 9,6, Güney Afrika için 5,7 ve Brezilya için ise yüzde 6 düzeyinde. 10 yıllık getirilere baktığımızda, Türkiye’de yüzde 10,4, Endonezya’da yüzde 8,85, Hindistan’da yüzde 8,8, Güney Afrika’da yüzde 8,85 ve Brezilya’da ise yüzde 10,8 düzeyinde bulunuyor. Dolayısıyla 10 yıllıklar üzerinden gidince Türkiye’de yüzde 3 olan reel faiz, Endonezya’da 2, Hindistan’da eksi 1, Güney Afrika’da yüzde 3,4 ve Brezilya ise yüzde 4 olarak sunuluyor” diye konuştu.

Şen, bu noktada trend ve beklentilerin de hesaba katılması gerektiğine işaret ederek, bu ülkelerin hemen hepsinde yıl sonunda cari dengelerde bir iyileşme görüleceğini ve bu iyileşmenin bir kısmının zayıflayan kurdan ve diğerinin ise mali ve para politikası ayarlamalarından geleceğini söyledi.

Cari açık, yüksek dış finansman ihitiyacı ya da düşük rezervi olan ülkelere karşı olumsuz bir bakış bulunduğuna dikkati çeken Şen, şu ifadeleri kullandı:

“Bu durum da ekstra faiz talebi olarak bize geri dönüyor. Piyasalarda bunun yüksek faiz-artan kırılganlık-yüksek faiz sarmalına dönüşmeye başlamaması için bir optimum nokta ya da biraya gelememek için yeterli faiz beklentisi oluşuyor. İşte şimdi ülkeler buna ayak uydurmaya çalışıyorlar. Türkiye’deki faiz artışı ve Güney Afrika’da başlamış olan bana göre faiz artışı serisi de buna örnekler. Kur volatilitesi ve risk primindeki artışları da yatırımcılar hesaba katıyorlar. Türkiye’yi tüm bu çerçeveye oturttuğumda, bu ülkelerden daha iyi bir yerde ya da daha cazip bir ülke olduğunu söyleyemem. Üstelik bu ülkelerin bir diğer şanssızlığı da hepsinde bu yıl seçimler yapılacak olması. Çoğunda da iktidar 10 yıla yakın bir süredir hükmediyor. Dolayısıyla, ülkelerin benzer hareketleri göstermeye devam etmeleri, ancak aradan seçimler çıktıkça ve maliye ile para politikaları netleştikçe farkların ortaya çıkmasını bekliyorum.”

Ülke
Mayıs ayı başındaki Politika Faizi Mevcut Politika Faizi En son Gerçekleşen Enflasyon Oranı
Brezilya 7,50 10,50 5,91
Endonezya 5,75 7,50 8,38
Hindistan 7,50 8,00 6,16
Türkiye 4,50 10,00 7,40
Güney Afrika 5,00 5,50 5,40

AA