ÇANAKKALE’DE İLK ŞEHİTLERİN VERİLDİĞİ KALENİN HALİ İÇLER ACISI

Bir asır önce Çanakkale Savaşları’nda ilk 86 şehidin verildiği Seddülbahir Kalesi’nin durumu içler acısı. Savaş topları çürümeye terkedilmiş, kalenin duvarları yıkılmış, tarihi mekan otlar içinde kaybolmuş, alkoliklerin mekanı olmuş.

Çanakkale Savaşları’nda ilk şehitler, 100 yıl önce 3 Kasım 1914 tarihinde, Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’ndaki Seddülbahir köyünde bulunan Seddülbahir Kalesi’nde verildi. Beş subay ve 81 erbaşın şehit olduğu kale, bugün tarihine yakışmayan bir hale getirilmiş. Düşman donanmasının boğazdan geçmemesi için kullanılan savaş topları, gelişigüzel etrafa dağılmış. Bir kısmı toprak altında bulunan ve otlar içinde kalan toplar çürüyor.

ANIT YAPILDI, KALE ÖYLECE BIRAKILDI

Geçen yıl restore edilen İlk Şehitler Anıtı’nda, 3 Kasım 2014 günü resmi bir törenle ilk şehitler anılırken hemen yanındaki Seddülbahir Kalesi’nin durumu ise içler acısı. Kalenin etrafını çevreleyen tel örgüler zamanla çürüyerek kopmuş. Bakımsızlıktan zamana dayanamayan duvarlar da bir bir yıkılmış. Deniz kenarında bulunan ve kaderine terkedilen kale, zamanla alkoliklere mekan olmuş. Kalenin birçok bölgesinde yarısı toprak altına kalan topların etrafı boş içki şişeleriyle dolu. İnsan boyunu geçen otların içi de çöplerle dolu. Ayrıca savaş sırasında mühimmatın kunulduğu ve askerlerin kaldığı bonetler de yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya. İçi çöplerle dolu bonetlerin, tavanı da çürümüş ve dökülüyor.

SÜRE GEÇİNCE ONARIM KALDI

Gelibolu Yarımadası’nın Ege Denizi’ne bakan kısmında bulunan Seddülbahir Kalesi, 1656 yılında Venediklilerin Limni ve Bozcaada’yı işgal etmesinin ardından 1659 yılında Mimar Mustafa Ağa tarafından savunma amacıyla inşa edildi. Kale, 4 Kasım 1980 tarihinde Kültür Bakanlığı tarafından, “korunması gereken kültürel varlık” olarak tescil edildi. Koç Topluluğu, kaleyi Deniz Muharebeleri Tanıtım Merkezi’ne dönüştürmek üzere Seddülbahir Kalesi Onarım Projesi’ni üstlendi. 2005 yılında Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile 5 yıllık protokol imzalanması ardından Mart 2005’te restorasyona başlandı. Elde edilen belge ve bilgiler, mimari planlar, tamirat projeleri ve gelecekte bölgenin korunması, restorasyonu ve yeniden kullanımı için yapılan çalışmaların ardından konservasyon projesi, Çanakkale Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 2008 sonbaharında onaylandı ancak protokolün öngördüğü 5 yıllık süre dolunca uygulanamadan kaldı.