Avrupa’dan kritik “doğal gaz” hamlesi… Türkiye için tarihi fırsat

Avrupa, enerji alanında yaşadığı krizi Hazar gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyan TANAP ile çözmeyi planlıyor. Avrupa Birliği ile Azerbaycan, yıllık 8 milyar metreküplük doğal gaz sevkiyatını, 2027 yılında 20 milyar metreküpe çıkarma konusunda anlaşmaya vardı. AB’nin krizin çözümü için TANAP’a yönelmesi, Türkiye’nin, Güneydoğu Avrupa ülkelerinin Rus gazına bağımlılıklarından kurtulabilmeleri için kilit öneme sahip olduğu bir kez daha tescilledi.

Enerji arzında Rusya’ya bağımlılığı azaltmak ve enerji kaynaklarını çeşitlendirmek isteyen Avrupa, aradığı çözümü Hazar gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya aktaran Güney Gaz Koridoru’nu genişletmekte buldu.
AB, Azerbaycan ile bağlayıcı olmayan bir gaz ithalat anlaşması imzalamaya hazırlanıyor.
Avrupa Birliği (AB) Enerji Komiseri Kadri Simson, AB’nin doğalgaz ithalatını artırma ve Güney Gaz Koridoru’nun genişletilmesini destekleme konulu bir anlaşma taslağını Azerbaycan hükümetiyle görüşmek üzere Temmuz ayı sonunda Bakü’yü ziyaret etmeyi planlıyor.
Bu ziyaretten önce her iki taraftan yetkililer 19 Temmuz’da Brüksel’de bir araya gelecek. AB sözcüsü, “Tedarikleri artırmak için yakın çalışıyoruz.” dedi.
İlgili hükümetlerin onayını gerektiren ve değişikliğe tabi olan mutabakat zaptı, Avrupa Birliği’nin Ukrayna’daki savaştan sonra Rus gazına olan bağımlılığını azaltma çabalarının bir parçası.

Mutabakat zaptı taslağında, “Taraflar, Güney Gaz Koridoru üzerinden Avrupa Birliği’ne ihracat da dahil olmak üzere, 2027 yılına kadar yıllık en az 20 milyar metreküp doğal gaz ticaretini ticari canlılığa ve piyasa talebine göre desteklemeyi amaçlıyor” ifadeleri yer alıyor.
Arzdaki büyüme, Azerbaycan’ın kendi gaz üretimini genişletmesini de gerektirecek.
Taslak anlaşmada, AB ve Azerbaycan’ın yenilenebilir enerjiyi teşvik etmek ve gelecekteki hidrojen ticaretini tartışmak için elektrik bağlantılarının gelişimini de araştırılması yer alıyor.
Azerbaycan’dan Avrupa’ya doğalgaz taşıyan Trans Adriyatik Boru Hattı’nın (TAP) son günlerde maksimum kapasitesine ulaştığını belirtiliyor. Günde 33 milyon metreküp, yani yılda ortalama 12 milyar metreküp doğal gaz arzından bahsedilmektedir. Bu hacimlerin 10,5 milyar metreküpü İtalya’ya taşınacak. Uzun vadeli hedef, boru hattının kapasitesini ikiye katlamak.
TAP’ın inşaatı Ekim 2020’de tamamlandı. TAP’ın toplam uzunluğu 878 km olup, bunun 550 km’si Yunanistan’ın kuzeyinden, 215 km’si Arnavutluk topraklarından, 105 km’si Adriyatik Denizi’nin dibinden ve 8 km’si Yunanistan’ın kuzeyinden geçmektedir. İtalya toprakları üzerinden km.
TAP konsorsiyumu, boru hattının kapasitesini artırmak için üç senaryo düşünüyor: sınırlı – 14,4 milyar metreküpe kadar, kısmi – 17,1 milyar metreküpe kadar ve toplam – yılda 20 milyar metreküpe kadar.
Azerbaycan’dan İtalya, Yunanistan ve Bulgaristan’daki tüketicilere TAP aracılığıyla gaz tedariki 31 Aralık 2020’de başladı.
TANAP’ın önemi arttı
Trans Anadolu Doğal gaz Boru Hattı (TANAP) Projesi ile, Azerbaycan doğal gazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınıyor. Proje sayesinde Avrupa’nın enerji ihtiyacı güvence altına alınırken Türkiye’nin jeostratejik değeri güçlendi.

Anlaşma ile Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu hat Avrupa’nın öncelikli tedarik rotalarından biri haline getirilmesi planlanıyor. AB’nin krizin çözümü için TANAP’a yönelmesi, gelişmiş altyapısı ile Hazar gazının Avrupa’ya iletilmesinde ana güzergâh olan Türkiye’nin, enerji arzının güvenliği konusunda sahip olduğu kilit rolü bir kez daha tescilledi.
Güney Gaz koridoru nedir?
Güney Gaz Koridoru (GGK), 2008 yılında Avrupa Komisyonu’nun önerdiği, Hazar ve Orta Doğu bölgelerinden Avrupa’ya doğal gaz tedarik rotası oluşturma girişimidir. 45 milyar dolar değerindeki projenin amacı, Avrupa’nın Rus gazına olan bağımlılığını azaltmak ve enerji tedarik skalasını genişletmektir.
Azerbaycan’dan Avrupa’ya uzanan güzergah, Güney Kafkasya (Bakü, Tiflis Erzurum) Boru Hattı, Trans-Anadolu Boru Hattı (TANAP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı’ndan (Türkiye, Yunanistan ve Arnavutluk üzerinden Adriyatik Denizi’ne, oradan İtalya’nın güneyine ve Avrupa’ya) oluşmaktadır. Avrupa’nın enerji güvenliğinin Türkiye üzerinden sağlanacağı yatırımın ana tedarik kaynağı Hazar Denizi’nde bulunan Şah Deniz gaz sahasıdır.
Star Gazetesi

Kaynak: Türkgün  –