Türkiye 6 bin yıllık ‘Yıldız Avcısı’ için harekete geçti

Türkiye 6 bin yıllık ‘Yıldız Avcısı’ için harekete geçti
Anadolu’dan kaçırılan tarihi eserlerden biri olan “Guennol Stargazer” (Yıldız Avcısı) biblosunun iadesi için harekete geçen Türkiye Cristie’s müzayede evine dava açtı.

Anadolu’da milattan önce 3 bin yılına ait olduğu düşünülen “Guennol Stargazer” (Yıldız Avcısı) biblosunun iadesi için Türkiye’nin Cristie’s müzayede evine açtığı davanın ilk duruşması pazartesi günü ABD’de görülmeye başlandı.

Heykelciğin 2017’den beri geri alınması için girişimlerde bulunan Ankara, Osmanlı İmparatorluğu’nda 1869’da yürürlüğe giren ve son halini 1906’da alan Eski Eserler Kanunu’nun (Asar-ı Atika Nizamnamesi) ihlal edildiğini ileri sürüyor.

1906 yasası, ülke topraklarının kamu ya da özel alanlarında bulunan her türlü tarihi eserin devlete ait olduğunu ve yasal olarak yurt dışına çıkarılamayacağını belirtiyor.

Christie’s müzayede evinin “Türk hukukunu tamamen ve kabul edilemez şekilde hiçe saydığını” ileri süren Ankara, 23 santimetre büyüklüğündeki mermerden heykelciğin Anadolu topraklarına geri dönmesini istiyor.

Heykelcik yasadan önce mi sonra mı bulundu?
Londra merkezli dünyaca müzayede evi ise “Stargazer”ın bu yasanın yürürlüğe girmesinden sonra bulunduğuna ve ülke dışına çıkarıldığına dair Türkiye’nin elinde somut deliller olmadığını ileri sürerek iade talebini reddediyor. Göğe bakan bir kadın figürü olan eserin Anadolu’da bulunduğunu kabul eden Cristie’s, “Aramanın yapıldığı veya yurt dışına çıkarıldığı sürece dair ne bir şahit ne de bir foto bulunuyor” diyor.

ABD’de 1960’ta ortaya çıktı; “Guennol Stargazer” adını aldı
New York Times Gazetesi’ne göre heykelcik Anadolu’dan gidişinin ardından ilk defa 1960 yılında gün yüzüne çıktı. Amerikalı milyarder Alastair Bradley Martin’in koleksiyonunda ortaya çıkan mermerden heykele Martin, “The Guennol Stargazer” adını verdi. “Guennol” Galcede Martin’in soyadını ifade ediyor. Stargazer (Yıldız Avcısı) ise biblonun başının yukarı bakmasından dolayı yıldızları inceler gibi görünmesinden esinlenerek konulmuş.

1966 ile 2007 arasında bir çok defa New York’taki Metropolitan Museum of Art’ta sergilenen tarihi eser, 2017’de Londra merkezli Christie’s müzayede salonunda açık artırmaya çıkarıldı. Eserden dünyada şu ana kadar sadece 15 tanesine rastlanmasından dolayı Cristie’s “Yıldız Avcısı”nın “eşsiz ve amblematik bir sanat eseri” olduğunu belirtiyor. Tarihi eser açık artırmada 14,5 milyon dolara satıldı.

Açık artırmadan bir gün önce devreye giren Ankara yönetimi Cristie’s’i mahkemeye vererek eserin Türkiye’ye iade edilmesini talep etti. Bu girişime rağmen gerçekleştirilen açık artırmada heykelcik toplam 14,4 milyon dolara alıcı buldu.

İsminin açıklanmasını istemeyen alıcı daha sonra bu kararından vazgeçti. The New York Times’a göre bu tarihten beri eser müzayede evinin kasasında tutuluyor.

Kaynak: Türkgün